Ξεκινώντας να γράφω αυτό το άρθρο ήμουν ιδιαίτερα προβληματισμένη πως να προσεγγίσω το συγκεκριμένο θέμα. Τι πιο ωραίο, λοιπόν, από μία ιστορία;

Μια φορά με πήρε τηλέφωνο μία μαμά προκειμένου να κλείσουμε ραντεβού για αξιολόγηση. Στο τηλέφωνο ήταν αρκετά αγχωμένη διότι το παιδάκι της ήταν ήδη 4 ετών και δεν μιλούσε. Παρά μόνο έλεγε δυο λέξεις… «Μαμά» και «Μπαμπά». Στην αρχή της καριέρας μου όταν άκουγα κάτι τέτοιο η πρώτη σκέψη που μου περνούσε από το μυαλό ήταν «Καλά γιατί το άργησαν τόσο;». Πλέον ξέρω και καταλαβαίνω.

Έρχεται η ώρα της αξιολόγησης, πηγαίνω στον χώρο αναμονής και βλέπω ένα αγοράκι ψηλό για την ηλικία του και αγκαλιά με τη μαμά. Ρωτάω το όνομά του και μου απαντάει η μαμά. Ρωτάω την ηλικία του και μου απαντάει πάλι η μαμά. Τον ρωτάω αν θα ήθελε να έρθει να παίξουμε μαζί, πάει να έρθει αλλά διστάζει…τελικά κοιτάει τη μαμά για να του δώσει την συγκατάθεσή της.

Κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης το παιδί ήταν πολύ δεκτικό. Όσον αφορά το γνωστικό του επίπεδο, γνώριζε τα πάντα. Απλά δεν μπορούσε να τα εκφράσει. Ναι, δεν μιλούσε, αλλά κατανοούσε. Δεν μιλούσε, αλλά επικοινωνούσε.

Μύθος 1: Όταν το παιδί δεν μιλάει, δεν καταλαβαίνει και δεν επικοινωνεί.

Αλήθεια: Ένα παιδί κατανοεί το κόσμο γύρω του από την στιγμή της γέννησης του. Ήδη σε ηλικία 2 ετών είναι σε θέση να κατανοεί ό,τι ακούει και να εκτελεί εντολές. Ένα παιδί με καθυστέρηση λόγου μπορεί να μην μιλάει, αλλά μπορεί να επικοινωνεί. Ομιλία είναι οι λέξεις με τις οποίες εκφράζω αυτό που θέλω. Επικοινωνία είναι όλα όσα εκφράζω με λέξεις, με τα μάτια και με το σώμα μου. Φτάνει να έχω το ένα από τα τρία για να μπορώ να επικοινωνώ.

Έρχεται η ώρα, λοιπόν, να μιλήσω με την μαμά. Η πρώτη μου ερώτηση είναι πάντα «Τι σας έκανε να ανησυχήσετε τώρα για την ομιλία του παιδιού σας;».

Οι συνηθέστερες απαντήσεις είναι οι εξής:

«Το παιδί είναι ακόμα μικρό».

Μύθος 2: Ένα παιδί μέχρι να πάει σχολείο είναι μικρό.

Αλήθεια: Σύμφωνα με τα αναπτυξιακά στάδια λόγου και ομιλίας ένα παιδί αρχίζει να λέει λέξεις από 1 έτους και ήδη σε ηλικία 1μιση έτους λέει γύρω στις 50 λέξεις. Ενώ σε ηλικία 2 ετών το παιδί αρχίζει και σχηματίζει απλές προτάσεις 2 λέξεων.

«Το παιδί ενός συγγενή δεν μιλούσε και τα είπε όλα μαζί 5 ετών»

Μύθος 3: Θα μιλήσει αργότερα.

Αλήθεια: Αν ένα παιδί είναι «προγραμματισμένο» να μιλήσει, θα μιλήσει. Είτε είναι 2 ετών, είτε είναι 3ων , είτε 4ων. Ωστόσο, ανάμεσα σε όλες αυτές τις ηλικίες υπάρχουν αναπτυξιακά στάδια τα οποία αλλάζουν ανά 6 μήνες. Αν ένα παιδί, λοιπόν, μιλήσει σε ηλικία 4 ετών έχει προσπεράσει αρκετά στάδια ανάπτυξης της ομιλίας που θα το βοηθούσαν να αποκτήσει έναν ολοκληρωμένο μορφολογικά, συντακτικά και αρθρωτικά λόγο.

«Έλεγα ότι είναι αγόρι και θα αργήσει να μιλήσει»

Μύθος 4: Τα αγόρια μιλάνε πιο αργά σε σχέση με τα κορίτσια.

Αλήθεια: Τα στάδια ανάπτυξης λόγου και ομιλίας είναι ίδια για όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως φύλου. Αποκλίσεις, βέβαια, από αυτά χωρίς να είναι ανησυχητικό, μπορούν να υπάρξουν αλλά κάτι τέτοιο δεν συσχετίζεται με το φύλο.

«Είναι πολύ τεμπέλης»

Μύθος 5: Βαριέται να μιλήσει.

Αλήθεια: Το σημαντικότερο για ένα παιδί είναι το παιχνίδι. Όλα όσα κατακτά ένα παιδί, τα κατακτά μέσα από αυτό. Είτε σε γνωστικό , είτε σε γλωσσικό είτε σε κοινωνικό επίπεδο. Όταν, λοιπόν ,ένα παιδί παίζει με συνομηλίκους του αυτό διπλασιάζεται. Για το λόγο αυτό όταν ένα παιδί παίζει με έναν άλλο και δεν μπορεί να εκφράσει όλα αυτά που θέλει να πει και να γίνει κατανοητό από το συνομιλητή του, του προκαλείται εκνευρισμός. Κανένα παιδί δεν θα χαράμιζε μια ευκαιρία για παιχνίδι λόγω της οκνηρίας του.

Τελειώνοντας το ραντεβού η μαμά έφυγε πιο ανάλαφρη αφού είχε λύσει όλες τις απορίες της και βοήθησε πραγματικά το παιδί της, αφού κανένας τελικά γνωστός και συγγενής δεν το είχε κάνει. Αν είσαι γονέας και έχεις απορίες σχετικά με την ομιλία και την επικοινωνία του παιδιού σου , θα ήταν καλό να μην διστάσεις να πάρεις την γνώμη ενός ειδικού. Υπάρχει λόγος που δεν υπάρχει λόγος…και αυτός δεν είναι ένας μύθος.