Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου στην ανάπτυξη της ομιλίας του;

Η ανάπτυξη της ομιλίας και της επικοινωνίας ενός παιδιού ξεκινάει από τα πρώτα κιόλας λεπτά της ζωής του. Ένα παιδί με το που έρχεται στον κόσμο επικοινωνεί μέσω του κλάμματος. Αργότερα, σε αυτό προστίθεται το γέλιο και το βάβισμα (τυχαίες, μην οργανωμένες συλλαβές). Μέχρι τα 6 το παιδί έχει κατακτήσει όλα τα στάδια ανάπτυξης που αφορούν το συναισθηματικό, οπτικοκινητικό, γλωσσικό , γνωστικό και κοινωνικό τομέα.

Πολλά παιδιά όμως τη σημερινή εποχή εμφανίζουν καθυστέρηση ομιλίας και δεν κατακτούν τα στάδια αυτά ομαλά.

Που μπορεί να οφείλεται η καθυστέρηση ομιλίας;

Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας και η εκτεταμένη χρήση τεχνολογικών προιόντων ( τηλεόραση, tablet, κινητό τηλέφωνο) μπορεί να αποτελέσει τροχοπέδη στην εξέλιξη της ομιλίας ενός παιδιού τόσο στο γνωστικό όσο και στο γλωσσικό κομμάτι. Σημαντικό είναι να θυμόμαστε τον κανόνα 3-6-9-12.

Τι λέει ο κανόνας αυτός;

Σύμφωνα με το Γάλλο ψυχίατρο Serge Tisseron δεν πρέπει τα παιδιά να βλέπουν τηλεόραση πριν τα 3 χρόνια, να μην χρησιμοποιούν κονσόλες παιχνιδιών πριν τα 6, να μην έχουν επαφή με το διαδίκτυο πριν τα 9 και να μην χρησιμοποιούν καθόλου μέσα κοινωνικής δικτύωσης πριν από τα 12 χρόνια.

  • Πολλοί γονείς θέλοντας να ικανοποιήσουν τα ‘θέλω’ και τις ανάγκες των παιδιών τους, τις ικανοποιούν πριν καν το παιδί προλάβει να τις εκφράσει.Ένα κοινό παράδειγμα είναι το νερό. Πολλές φορές παρατηρείται ένας γονέας να δίνει νερό στο παιδί του χωρίς όμως αυτό να έχει προλάβει να επικοινωνήσει την ανάγκη του για δίψα.
  • Η απώλεια ακοής πολλές φορές συμβάλλει αρνητικά στην ανάπτυξη της ομιλίας. Πολλά παιδιά εμφανίζουν χρόνια μέση ωτίτιδα με αποτέλεσμα να μην μπορούν να μιμηθούν και στη συνέχεια να αναπτύξουν τον λόγο τους.
  • Άλλοι παράγοντες που οδηγούν σε καθυστέρηση ομιλίας είναι: συγγενείς γενετικές ανωμαλίες, εγκεφαλική βλάβη ή εγκεφαλικό επεισόδιο, σύνδρομα, νοητική υστέρηση, διαταραχή στην ακουστική διάκριση, προωρότητα, αδυναμία ή διαταραχή της κίνησης των αρθρωτών, αισθητηριακές διαταραχές, Ειδική Γλωσσική Διαταραχή, διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (φάσμα).

Τι μπορούμε όμως να κάνουμε εμείς ως γονείς για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας;

Μουσική: Τραγουδήστε ρυθμικά στο μωρό σας από την ώρα που βρίσκεται στην κοιλιά ακόμα. Έρευνες έχουν δείξει πως η μουσική βοηθάει να αναπτυχθεί ο εγκέφαλος τους. Ακόμα, μέσω των τραγουδιών αναπτύσσεται και το λεξιλόγιο, καθώς και ο εσωτερικός λόγος. Για παράδειγμα πολλά παιδιά αναγνωρίζουν τον ρυθμό ενός τραγουδιού και χαίρονται ακόμα κι αν δεν μιλάνε.

Παιχνίδι: Όλα τα είδη παιχνιδιού, παίζουν σημαντικό ρόλο στην αναπτυξιακή εξέλιξη του παιδιού τόσο στον γλωσσικό και γνωστικό τομέα, όσο και στον κινητικό και συναισθηματικό. Το παιδί μέσω του παιχνιδιού χτίζει την φαντασία του, κοινωνικοποιείται, αποκτά μυική δύναμη και εξελίσσει τον λόγο του αφού τα ερεθίσματα που δέχεται είναι αμέτρητα.

Ανάγνωση παραμυθιού: Όπως έχει πει και ο Albert Einstein «Αν θες το παιδί σου να γίνει έξυπνο, διάβασε του παραμύθια. Αν θες να γίνει εξυπνότερο, διάβασε του περισσότερα παραμύθια». Kαι φυσικά δεν έχει άδικο. Έρευνες έχουν δείξει πως τα παιδιά που άκουγαν παραμύθια πριν ακόμα γεννηθούν, μίλησαν πιο γρήγορα, πιο εύκολα, είχαν πλουσιότερο λεξιλόγιο για την ηλικία τους και είχαν καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο. Μέσω του παραμυθιού ένα παιδί αναπτύσσει τη φαντασία του, εμπλουτίζει το λεξιλόγιο του και γίνεται πιο δημιουργικό.

Άλλα tips που βοηθάνε στην εξέλιξη του λόγου.

  • Προσπαθήστε να προσφέρετε στο παιδί σας ευκαιρίες για επικοινωνία. Για παράδειγμα βάλτε το βάζο με την σοκολάτα κάπου ψηλά έτσι ώστε να υπάρχει οπτική επαφή και όταν το θελήσει να πρέπει να σας το ζητήσει.
  • Καλό είναι να μην του δίνετε κάτι πριν το ζητήσει. Αν το παιδί διψάσει θα έρθει να σας το επικοινωνήσει από μόνο του.
  • Σημαντικό είναι να μην μιλάμε «μωρουδιακά» στο παιδί. Σίγουρα ο λόγος του μπορεί να φαίνεται χαριτωμένος, αλλά τα παιδιά, δεν πρέπει να ξεχνάμε, πως μιμούνται το λόγο των οικείων τους.
  • Κάνετε υπομονή όταν το παιδί σας προσπαθεί να εκφράσει κάτι και δεν τα καταφέρνει. Μπορεί να του πάρει λίγο χρόνο παραπάνω, αλλά θα το πετύχει.

Τελευταίο tip και σημαντικότερο το κράτησα για το τέλος.

Αγαπάτε τα παιδιά σας όπως ακριβώς είναι. Με όλες τις δυσκολίες και όλες τις επιτυχίες τους. Τίποτα άλλο δεν εξελίσσει περισσότερο ένα παιδί από την αποδοχή και την αγάπη των γονιών του.